 |
| ΠΟΡΤΑ -ΡΙΑΛΑ (Ερρίχτηκε το 1893) |
Ήτανε, ανάμεσα στ'απόρθητα κάστρα των Κορφώνε, μεγάλη, βαριά, πέτρινος γίγαντας κάστρο κι αυτή. Οι αιώνες απερνούσαν κ' εκείνη αγέραστη, ακόμα μένει ορθή η μεγάλη πόρτα. Είναι νύχτα.
Του μικρού καντηλιού, που μπρός σε μιαν εικόνα είν' αναμμένο, η λάμψη ξάφνου αξαίνει. Ο θόλος λάμπει. Γάλι, γάλι, ο αγέρας στη μέση πυκνώνει, και γάλι, γάλι, φαίνεται μια μεγάλη μορφή.
- Εγώ του Ικτίνου, λέει, ωδήγησα το χέρι, όταν τον Παρθενώνα ηθέλησε να κτίσει, εγώ στην αρχαίαν Αίγυφτο τις πυραμίδες έμπνευσα, εγώ είμαι του χτιρίου το πνέμα.
Εγώ δε ζω σε βάρβαρους χρόνους - και πετάω από τόπο σε τόπο εκεί που με λατρέβουν. Εγώ ήμουν στην Ελλάδα την αρχαία, εγώ στη Ρώμη, στην Αίγυφτο εγώ - η Ποίηση κ' η Δόξα με συνοδεύουν και τους βαρβάρους φεύγω.
Σαν πνοή θανάτου εμπρός φυσάει η Βαρβαρότη, εκείνη που αρμάτωσε εναντίον μου τα χέρια των Βανδάλων, εκείνη που μες στην καρδιά του Θεοδόσιου εμπήκε!
Ωϊμέ, επλάκωσε και δω αυτή η θανάσιμη - η βάρβαρη φωνή ακούστηκε.
-Να ρίξουνε, να ρίξουνε την Πόρτα.
Ντίνος Θεοτόκης
Η «Πόρτα» που αναφέρει ο Ν. Θεοτόκης, δεν είναι παρά η Porta Reale, μια από τις έξι πύλες της περιτειχισμένης μεσαιωνικής πόλης της Κέρκυρας, η οποία βρισκόταν στην αρχή της σημερινής Ε. Βουλγάρεως και υπήρξε η κύρια πύλη εισόδου των κατοίκων των χωριών προς τη πόλη. Για αιώνες, αποτέλεσε σύμβολο χωροταξικού και ταξικού διαχωρισμού ανάμεσα στο αρχοντολόι, και την εξαθλιωμένη αγροτιά του νησιού.
Η καταστροφή της Porta Reale, της σημαντικότερης και ωραιότερης από τις πύλες της Πόλης- πραγματικό έργο τέχνης- επί δημαρχίας Μιχαήλ Ιππότη Θεοτόκη, χαρακτηρίστηκε ακόμα και τότε πολιτιστικό έγκλημα και όντως ήταν. Όχι πως η Πύλη δεν συμβόλιζε την εκμετάλλευση και την καταπίεση. Το ζήτημα όμως ήταν και παραμένει η ίδια η ύπαρξη ή μη της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης και όχι τα σύμβολα της. Στη περίπτωση μας λοιπόν ο δήμαρχος Θεοτόκης, άρχοντας και αυτός, συναίνεσε στην καταστροφή της πύλης ικανοποιώντας βραχύβια το λαϊκό αίσθημα, παρά το γεγονός ότι μια νέα πιο συστηματοποιημένη εκμετάλλευση της φτωχολογιάς βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη. Η κατεδάφιση της Πύλης δεν συνδυάστηκε με άρση της εκμετάλλευσης αλλά με ένταση της, λειτουργώντας ως προπέτασμα καπνού.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι στους επισήμους λόγους που ανεγνώσθησαν στα ερείπια της Porta Reale, οι βάρβαροι, σύμφωνα με τον Κ. Θεοτόκη, της εποχής «επένδυσαν» την καταστροφή με όμορφα λόγια περί δήθεν «ανάπτυξης», «προόδου» και εισόδου σε μιαν «νέα εποχή» (Παραφράζοντας τον ποιητή, όταν ακούς «ανάπτυξη», “πάλι ελευθερία ανάπηρη σου τάζουν”). Έκτοτε έχουν αλλάξει πολλά αλλά όποτε η τοπική εξουσία αναφέρεται σε ανάπτυξη και πρόοδο καλό θα ήταν να περιμένουμε να δούμε τι κρύβεται πίσω από το καπνό. Άλλωστε για τους πριν από 60 χρόνια αρχόντους μας «ανάπτυξη» θεωρήθηκε και η κατασκευή αυτού του κιβωτίου από μπετόν, που η θεά του σου προκαλεί ανατριχίλα, που από τότε πηρέ τη θέση του Παλαιού Λυρικού Θεάτρου.
Στις μέρες μας, οι σημερινοί Βάρβαροι μιλάν πάλι για «ανάπτυξη» και για «πρόοδο». Μην φανταστείτε όμως ότι αναφέρονται στην απόδοση των ακτών στους κατοίκους του νησιού, στην εργαζομένη κοινωνική πλειοψηφία. Άλλωστε, αυτές τις έχουν παραδώσει προ πολλού στο ντόπιο και ξένο ξενοδοχειακό κεφάλαιο, επιτρέποντας στους ξενοδόχους να ασελγούν πάνω στην ανάγκη των ξενοδοχοϋπαλλήλων, των πραγματικών ιδιοκτήτων, που τα έχουν πληρώσει δεκάδες φορές με την απλήρωτη υπερεργασία τους.
Ούτε μας εξηγούν γιατί η Κέρκυρα των 50 χρόνων εντατικής τουριστικής ανάπτυξης δεν διαθέτει νοσοκομείο ικανό ούτε καν για πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη ενώ ιδιωτικές κλινικές ξεφυτρώνουν σε όλο το μήκος και πλάτος του νησιού.
Αντίθετα σχεδιάζουν μεγαλεπήβολα έργα αμφιβόλου χρησιμότητας και σκοπιμότητας για τη πλειοψηφία των κατοίκων του νησιού. Από το πρόσφατο αιολικό πάρκο στη βορειοδυτική Κέρκυρα με τις χιλιάδες περί της αποτροπής του υπογραφές, στο ΒΙΟΠΑ στους Βαρυπατάδες που θα γινόταν ΒΙΠΕ-μέσα σε δασική έκταση και σε απόσταση αναπνοής από δυο παραδοσιακούς οικισμούς. Από το ΧΥΤΑ Λευκίμμης, που πριν καν λειτουργήσει θεωρείται ήδη αναχρονισμός (βλ. ΧΥΤΥ, Ολοκληρωμένη διαχείριση), κόστισε όμως μια ζωή, στο Master Plan του ΟΛΚΕ για την βόρεια παραλιακή ζώνη της πόλης της Κέρκυρας.
Πέρα από τις ενστάσεις για τον ανορθολογισμό που κρύβεται πίσω από κάθε ένα από τα προαναφερόμενα «μεγάλα έργα», ενοποιητικό στοιχείο όλων είναι ότι βρίσκονται μακριά από τις πραγματικές ανάγκες των κατοίκων. Δεν θα μπορούσε να αποτελέσουν εξαίρεση και τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη στο παλιό λιμάνι.
Δεν θα σταθούμε τόσο στο ότι τα εν εξελίξει αλλά για την ώρα «παγωμένα» έργα μπορούν, όπως έχει γραφτεί, να αποτελέσουν λόγο απένανταξης από το κατάλογο των μνημείων της UNESCO. Το ουσιώδες είναι ότι ο πυρήνας της αναπτυξιακής λογικής του ΟΛΚΕ, όπως αποτυπώνεται και στο Master Plan για ολόκληρη τη βόρεια παραλιακή ζώνη και όχι απλώς για το παλιό λιμάνι ιδιωτικοποιεί, τεμαχίζει και βγάζει στο σφυρί έναν ακόμη δημόσιο χώρο. Η πώληση - υφαρπαγή από τον ιδιώτη - τύποις ενοικιαστή και κατ’ ουσία νέου ιδιοκτήτη- μιας έκτασης κοντά 8 στρεμμάτων εντος του ιστορικού κέντρου, που έως τώρα συνιστά δημόσια περιουσία, δείχνει τι σημαίνει στη πράξη η υποταγή των πάντων στην άμεση κερδοφορία του κεφαλαίου. Του φυσικού πλούτου, των πολιτιστικών μνημείων, των ελεύθερων χώρων ακόμη και του αέρα που αναπνέουμε. Αλήθεια, που θα πρέπει να φθάσει ένας κάτοικος ή επισκέπτης του νησιού για να μυρίσει την «θαλασσίαν αύραν» μετά την ολοκληρώση των σχεδίων του ΟΛΚΕ; Το ίδιο έχει δρομολογηθεί να συμβεί και στις Μπενίτσες, όπου ήδη ο φράχτης που θα απαγορεύει στους μπενιτσιώτες τη πρόσβαση στην ακτή είναι έτοιμος.
Οι τοπικοί άρχοντες, δέσμιοι των υποχρεώσεων τους απέναντι σε εργολαβικά συμφέροντα, πάλι θα μιλήσουν για ανάπτυξη. Όπως για ανάπτυξη μίλησαν για τη Μαρίνα στα Γουβιά, ενώ όλοι βλέπουμε τις συνέπειες στη τοπική οικονομία και τη παρακμή ολόκληρης της περιοχής γύρω από αυτήν. Την ιδία ανάπτυξη θέλουν να φέρουν και στη Σπηλιά;
Είναι πάντως να απορεί κανείς, γιατί, για ένα τόσο σοβαρό θέμα βιωσιμότητας της παλιάς πόλης της Κέρκυρας, δεν έχει τοποθετηθεί κανείς από τους υποψηφίους συνδυασμούς σε Δήμο και Περιφέρεια, τουλάχιστον στη προεκλογική περίοδο.
Η Αντικαπιταλιστική Αριστερά στα Ιόνια, ενάντια στα σχέδια των σημερινών «Βαρβάρων», θα παλέψει πριν και κυρίως μετά τις εκλογές, εντός και εκτός του περιφερειακού συμβουλίου, για την εξασφάλιση και τη διεύρυνση των ελεύθερων δημόσιων χώρων, την υγεία και την ποιότητα ζωής των κατοίκων και όχι τα κέρδη των εργολάβων μέσα από λαϊκές συνελεύσεις με αγώνες στα χέρια των κατοίκων.
Ο Κώστας Φαγογένης είναι φιλόλογος και κοινωνιολόγος
Ο Σπύρος Μπόικος είναι ιστορικός της επιστήμης
Υποψήφιοι περιφερειακοί σύμβουλοί με την Αντικαπιταλιστική Αριστερά στα Ιόνια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου